Κάτοικοι εξωτερικού: Μεταβολή φορολογικής κατοικίας

Τα τελευταία χρόνια ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα για πολλούς φορολογούμενους, αποτελεί το ζήτημα της φορολογικής τους κατοικίας. Η φορολογική κατοικία ενός φορολογούμενου επηρεάζει σημαντικά το σύνολο της δραστηριότητας του.

Φορολογική κατοικία – Κάτοικοι εξωτερικού

Στην ελληνική νομοθεσία ( Ν.4172/2013) δίνεται ο ορισμός της ελληνικής φορολογικής κατοικίας.

Σύμφωνα με το νόμο, ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος όταν :

1. Έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του ή είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.
   
   
2. Έχει φυσική παρουσία στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα άνω των εκατόν ογδόντα τριών (183) ημερών εντός οποιασδήποτε δωδεκάμηνης περιόδου, αδιαλείπτως ή με διαλείμματα, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για το φορολογικό έτος στη διάρκεια του οποίου συμπληρώνεται η δωδεκάμηνη περίοδος.

Επομένως για να μεταβάλει ένα φυσικό πρόσωπο τη Φορολογική του κατοικία εκτός Ελλάδος ΔΕΝ θα πρέπει να πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις .

Στα πλαίσια απόδειξης, από ένα φυσικό πρόσωπο, των κριτηρίων για τη μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας στο εξωτερικό θα πρέπει να προσκομιστούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. φορολογίας του τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

• Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας της αλλοδαπής .Σε περίπτωση που η αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους στο οποίο ο φορολογούμενος επιθυμεί να μεταφερθεί , δεν προβλέπει την έκδοση τέτοιου πιστοποιητικού, τότε υποβάλλεται αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του ή ελλείψει εκκαθάρισης , αντίγραφο της φορολογικής του δήλωσης.
• Δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν την ημερομηνία αναχώρησης και εγκατάστασής του στη χώρα όπου δηλώνει κάτοικος, προκειμένου να διαπιστώνεται ότι έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 183 ημέρες στη χώρα αυτή. Ενδεικτικά, σύμβαση μισθωτής εργασίας, έναρξη ελευθέριου επαγγέλματος, μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας

Ειδικότερα, για την περίπτωση που ένας εκ των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης αιτείται τη μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας ενώ ο άλλος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, πέραν των δικαιολογητικών της παραγράφου 2 και της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου, θα πρέπει να προσκομίζονται επιπλέον και αθροιστικά και τα κάτωθι δικαιολογητικά, από τα οποία να προκύπτει ότι ο αιτούμενος τη μεταβολή πράγματι βρίσκεται εκτός Ελλάδος και έχει οργανώσει τη ζωή του στην αλλοδαπή κατά τρόπο μόνιμο ή διαρκή:

– στοιχεία για την απασχόλησή του στην αλλοδαπή, από τα οποία αποδεικνύεται ο μόνιμος ή μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της απασχόλησης,

– στοιχεία για την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή,

– στοιχεία για την ύπαρξη ιδιόκτητης ή μισθωμένης κατοικίας του και λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στην αλλοδαπή καθώς και

– στοιχεία για την απόκτηση φορολογικού, ασφαλιστικού ή αντίστοιχου μητρώου στην αλλοδαπή (πχ ΑΜ κοινωνικής ασφάλισης).

Για τη γνησιότητα των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, τα οποία έχουν συνταχθεί στο έδαφος του αλλοδαπού κράτους και περιγράφονται στην παρ. 2 της παρούσης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη Σύμβαση της Χάγης (Apostille) ή κατά τα διεθνή νόμιμα (προξενική διαδικασία), εφαρμόζονται οι οδηγίες της Δ/νσης Οργάνωσης (σχετ. το με αριθ. Δ6Δ 1095210 ΕΞ2014/25.06.2014 έγγραφό της). Επίσης, για τα προβλεπόμενα έγγραφα απαιτείται επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα αφού όμως πρώτα έχουν πάρει apostille.

Κατά τη διαδικασία εξέτασης των κριτηρίων για την αλλαγή της φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου, θα πρέπει να εξεταστεί και η πιθανότητα της αναδρομικής αλλαγής φορολογικής κατοικίας. Διαδικασία που λίγοι έχουν υπ’ όψη τους και απαιτεί ιδιαίτερη γνώση των θεμάτων φορολογίας κατοίκων εξωτερικού.